Startbaanovereenkomsten

De startbaanovereenkomsten kenmerken zich door:

• De mogelijkheid om een verminderd loon te betalen;

• De verkorte opzegtermijnen; en

• Het recht op sollicitatieverlof met behoud van loon.

Daarnaast legt de startbaanverplichting specifieke verantwoordelijkheden op aan bepaalde sectoren om de inzet van jonge talenten te waarborgen. In deze nieuwsbrief zullen we dus even stilstaan bij deze specifieke contracten zodat het voor u als werkgever duidelijk wordt welke voordelen deze bieden en zodat u kan nagaan of uw onderneming ook onder de startbaanverplichting valt.

De startbaanovereenkomsten (SBO)

Begrip

Elke onderneming kan een jongere werknemer (= jonger dan 26 jaar) aanwerven in het kader van een “startbaanovereenkomst”. In sommige sectoren geldt er zelfs een verplichting om een minimum aantal werknemers met een startbaanovereenkomst aan te werven (= “startbaanverplichting”).

In principe moet de tewerkstelling via een startbaanovereenkomst een bijkomende tewerkstelling zijn (dus geen vervanging).

De SBO geldt zolang de jongere bij de werkgever is tewerkgesteld en eindigt uiterlijk op het einde van het kwartaal waarin de jongere 26 jaar wordt.

Deze tewerkstelling hoeft niet per se binnen één enkele arbeids-, leer-, stage- of inschakelingsovereenkomst plaats te vinden. De SBO van een jongere bij een specifieke werkgever kan ook bestaan uit meerdere overeenkomsten die na elkaar worden afgesloten.

Voorbeeld: Leerovereenkomst -> stage-overeenkomst -> arbeidsovereenkomst

Soorten startbaanovereenkomst

Er zijn drie soorten startbaanovereenkomst, elk met hun eigen kenmerken en specifieke voorwaarden:

• Type 1: Een minstens halftijdse arbeidsovereenkomst gesloten tussen een werkgever en werknemer. Een startbaanovereenkomst type 1 kan zowel voor bepaalde als voor onbepaalde duur gesloten worden.

• Type 2: Een deeltijdse arbeidsovereenkomst, minstens halftijds, gecombineerd met een opleiding. Een startbaanovereenkomst type 2 kan zowel voor bepaalde als voor onbepaalde duur gesloten worden. De periode waarin de jongere een opleiding volgt, wordt als arbeidstijd beschouwd. Afwijkend van de algemene regel mag de gemiddelde wekelijkse arbeidsduur van de deeltijdse tewerkstelling op jaarbasis worden vastgesteld, met een maximum dat gelijk is aan de jaarlijkse gemiddelde arbeidsduur voor een voltijdse tewerkstelling, verminderd met de jaarlijkse gemiddelde opleidingsduur.

• Type 3: De leer-, stage- of inschakelingsovereenkomsten (industrieel leercontract, middenstandsleercontract, stageovereenkomst tot ondernemingshoofd, overeenkomst voor socioprofessionele inschakeling)

Voor type 2 geldt dat de opleiding aan het volgende moet voldoen:

• Georganiseerd of erkend zijn door de bevoegde Gemeenschapsoverheid of door een sector;

• Op jaarbasis minstens 240 uur omvatten;

• Indien opleiding stopgezet of beëindigd wordt en de tewerkstelling voortduurt, wordt de SBO type 2 automatisch type 1.

Voor type 2 moeten volgende formaliteiten vervuld worden:

• De gegevens in verband met de opleiding (benaming, inhoud, finaliteit, duur, uurrooster en opleidingsinstelling) moeten opgenomen zijn in de startbaanovereenkomst

• De opleidingsinstelling moet een inschrijvingsbewijs afleveren en een bewijs (per kwartaal) dat de jongere de opleiding regelmatig volgt (deze documenten moet afgeleverd worden aan de werkgever die deze voor minstens 5 jaar bijhoudt)

Bijzondere kenmerken van de SBO in vergelijking met gewone arbeidsovereenkomsten

Verminderd loon

Een jongere met een startbaanovereenkomst type 1 of 2 heeft recht op de normale bezoldiging (100%) voor de functie. Voor jongeren met een startbaanovereenkomst type 3 geldt de gebruikelijke vergoeding volgens de betreffende leer- of stageovereenkomst.

Een jongere met een startbaanovereenkomst type 1 kan echter gedurende maximaal de eerste 12 maanden een bezoldiging van minimaal 90% van het normale loon ontvangen, op voorwaarde dat dit bedrag niet lager is dan het gewaarborgde gemiddeld minimum maandinkomen van de NAR. Dit is mogelijk mits de werkgever zich ertoe verbindt om tot 10% van het loon te besteden aan opleiding voor de jongere. In dat geval moet de ondernemingsraad, of bij afwezigheid de syndicale afvaardiging, en bij afwezigheid daarvan het subregionaal tewerkstellingscomité, jaarlijks informatie ontvangen over de werkelijke besteding.

Verkorte opzeggingstermijn

Startbaners die een gewone arbeidsovereenkomst hebben, al dan niet in combinatie met een opleiding (type 1 en 2), evenals startbaners met een industrieel leercontract, kunnen hun overeenkomst eenzijdig beëindigen met een opzeggingstermijn van 7 dagen. Deze termijn begint de dag na de betekening, op voorwaarde dat zij een andere baan hebben gevonden. Voor de SBO type 1 en 2 is dit echter alleen mogelijk gedurende de eerste 12 maanden van de uitvoering van de startbaanovereenkomst.

Sollicitatieverlof

De startbaner kan gedurende de eerste 12 maanden van de uitvoering van de startbaanovereenkomst, met behoud van loon, afwezig zijn om een vaste job te zoeken. Dit is toegestaan op voorwaarde dat hij een attest van de werkgever overlegt, waarin de locatie, de datum en het tijdstip waarop hij zich heeft aangeboden, zijn vermeld.