Duaal leren – Wie wil werken kan het leren

1. De werkplaats moet erkend worden als opleidingsplaats

Om erkend te worden als opleidingsplaats moet de onderneming aan een aantal voorwaarden voldoen:

• De onderneming moet op het vlak van organisatie en bedrijfsuitrusting voldoen om de opleiding op de werkplek van een lerende, overeenkomstig het opleidingsplan, mogelijk te maken;

• De onderneming moet voldoende financiële draagkracht hebben om de continuïteit van de onderneming te waarborgen;

• De onderneming mag geen veroordelingen hebben opgelopen die de continuïteit van de onderneming in het gedrang brengen of die van die aard zijn dat de onderneming geen goede leeromgeving voor de lerende kan waarborgen.

Daarnaast moet je binnen de onderneming ook iemand als mentor aanwijzen.

De mentor:

• is van onberispelijk gedrag;

• is minstens 25 jaar;

• heeft minstens 5 jaar praktijkervaring in het beroep;

• moet een mentoropleiding volgen. Via deze link kan u per sector nagaan aan welke vereisten de opleiding moet voldoen.

Als zowel de onderneming als de mentor voldoen aan de opgelegde voorwaarden, dan moet de onderneming de erkenning aanvragen in het digitale loket app.werkplekduaal.be

2. Vind de geschikte leerling

In het digitale loket app.werkplekduaal.be kan je jouw werkplek in de kijker zetten maar we raden ook aan om contact op te nemen met scholen in jouw buurt. Een uitgebreid intakegesprek waarbij wederzijdse verwachtingen op tafel worden gelegd is cruciaal om een goede samenwerking met de leerling aan te gaan.

3. Wat moet er in orde gebracht worden alvorens effectief te starten?

De onderwijsinstelling van de leerling zal samen met u een opleidingsplan opstellen. Er moet ook een contract gemaakt worden maar ook dit wordt bezorgd door de onderwijsinstelling. Het gaat om een typecontract dat vastgelegd is door de Vlaamse Regering.

De overeenkomst zal steeds van bepaalde duur zijn maar kan schooljaaroverschrijdend zijn. Het gaat om een voltijdse overeenkomst waarbij de werknemer telkens een bepaald aantal uren per week les volgt en dan de rest van de week op de werkvloer aanwezig is. In de overeenkomst moet een uurrooster worden opgenomen waaruit duidelijk af te leiden is wanneer de leerling op de werkplek aanwezig moet zijn. Uw dossierbeheerder heeft een kopie van dit contract nodig om de loonverwerking te kunnen uitvoeren.

De leerling moet gemeld worden bij de RSZ via een dimona-aangifte (type dimona ALT) en dit voor aanvang van de tewerkstelling.

De onderneming neemt voor de concrete start van het duaal leren contact op met de arbeidsongevallenverzekeraar en de arbeidsgeneeskundige dienst.

4. Voordelen voor de onderneming

Ondernemingen die in het kader van duaal leren een leerling minstens 4 maand opleiden, kunnen een premie kwalificerend werkplekleren genieten. Deze premie bedraagt € 1.000,00 EUR. De premie wordt één keer per schooljaar uitbetaald en kan maximum drie keer per leerling worden aangevraagd via loket werkplekduaal. De premies dienen te worden aangevraagd binnen de 3 maanden na de start van de overeenkomst.

Bepaalde werkgevers in de non-profitsector kunnen ook nog een premie leerplekondersteuning genieten.

5. Veelgestelde vragen

a) Leervergoeding

De leerling die aan de slag gaat in het kader van duaal leren ontvangt hiervoor een leervergoeding. De werkgever betaalt de leervergoeding zowel voor de opleiding op de leerwerkplek als voor het volgen van de lessen of de gelijkgestelde activiteiten bij de onderwijsinstelling.

Het bedrag van de leervergoeding hangt af van de vooropleiding van de leerling en of die vooropleiding met succes beëindigd werd. De bedragen variëren van 600,50 EUR per maand tot 714,40 EUR (bedragen vanaf 1/5/2024).

De werkgever betaalt patronale lasten op deze leervergoeding.

De leervergoeding is in hoofde van de leerling vrijgesteld van RSZ-bijdragen tot deze 18 jaar is. Vanaf 1 januari van het jaar waarin uw leerling 19 wordt, moet hij of zij wel RSZ-bijdragen betalen op de leervergoeding. Deze wordt echter volledig gecompenseerd door de werkbonus zodat er in de praktijk geen RSZ betaald wordt door de leerling.

De leerling betaalt geen bedrijfsvoorheffing op de leervergoeding.

b) Vakantierechten - Vakantiegeld

De leerling bouwt net zoals gewone werknemers vakantierechten op. Is de leerling een bediende dan betaalt de onderneming zelf het vakantiegeld. Is de leerling een arbeider dan betaalt de Rijksdienst voor Jaarlijkse Vakantie het vakantiegeld uit.

Aangezien de onderneming in het kader van duaal leren een overeenkomst is aangegaan met een schoolgaande leerling, heeft de wetgever beslist dat er in principe niet gewerkt mag worden tijdens de schoolvakanties. De overeenkomst met de leerling wordt dus geschorst tijdens de schoolvakanties tenzij de school, de leerling en de onderneming dit anders zijn overeengekomen.

c) Feestdagen

De wet op de betaalde feestdagen is van toepassing op leerlingen. Leerlingen worden tewerkgesteld via een voltijdse overeenkomst en dit maakt dat de leerling in principe recht heeft op 10 betaalde feestdagen per kalenderjaar.

d) Eindejaarspremie en toeslagen

Leerlingen hebben recht op een eindejaarspremie als dit sectoraal zo is bepaald.

Toeslagen (bv. voor zondagswerk +18-jarigen) moeten enkel verplicht betaald worden

aan de leerling als ze voor leerlingen expliciet in de cao vermeld worden.

e) Woon-werkverkeer

Leerlingen hebben recht op een vergoeding voor woon-werkverkeer maar enkel op verplaatsingen tussen de woonplaats en de werkplek. Voor verplaatsingen tussen de woonplaats en de onderwijsinstelling is er geen recht op een woonwerkvergoeding.

f) Ziekte

De leerling heeft net zoals uw gewone werknemer de plicht om iedere afwezigheid conform de regels in het arbeidsreglement te melden. In veel gevallen wil dit zeggen dat de leerling de onderneming onmiddellijk op de hoogte moet brengen van de afwezigheid en dat er binnen de 48u een attest ter staving moet worden overhandigd.

Een eventuele afwezigheid op lesmomenten door ziekte, moet de leerling conform het schoolreglement aan de school laten weten. Ook deze afwezigheid moet de leerling melden aan de onderneming aangezien de lesdagen ook verwerkt worden op de loonbrief van de leerling.

De leerling zal tijdens de ziekte recht hebben op de gewaarborgde leervergoeding indien hij of zij bovenvermelde regels heeft nageleefd. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen de leerling-arbeider en de leerling-bediende.

Na de periode van de gewaarborgde leervergoeding, kan de leerling recht hebben op een uitkering via de mutualiteit indien hij of zij voldoet aan de uitbetalingsregels die de mutualiteit stelt.

g) Tijdelijke werkloosheid

Als een werknemer in de onderneming tijdelijk werkloos gesteld kan worden voor een bepaalde reden, dan kan de leerling dit ook. Dezelfde regels rond de aanvraag van werkloosheden gelden ook ten aanzien van leerlingen.

Een bijzondere situatie is het geval van tijdelijke werkloosheid wegens overmacht. Als de zaakvoerder de enige mogelijke mentor is in de onderneming of de werknemer-mentor is niet beschikbaar op de werkvloer om de leerling op te leiden, dan kan hiervoor bij de RVA tijdelijke werkloosheid wegens overmacht aangevraagd worden. Het is dan de RVA die de situatie in concreto gaat beoordelen en al dan niet de tijdelijke werkloosheid wegens overmacht zal toestaan.

h) Arbeidsongeval

Een arbeidsongeval moet binnen de 8 dagen worden aangegeven bij de arbeidsongevallenverzekeraar . De leerling heeft niet langer recht op een leervergoeding maar valt onmiddellijk terug op een vergoeding van de arbeidsongevallenverzekeraar of een vergoeding via Fedris bij beroepsziekten.

Indien de leerling langer dan 14 dagen afwezig zou zijn door het arbeidsongeval, moet de onderneming de opleidingsverstrekker hiervan op de hoogte brengen.

Bij een ernstig arbeidsongeval moet een specifieke procedure worden gevolgd. Deze kan u terugvinden op de website van de FOD WASO: www.werk.belgie.be/nl/themas/welzijn-ophet-werk/arbeidsongevallen/ernstige-ongevallen?id=645 

i) Het duaal leren vroegtijdig beëindigen

De overeenkomst die gesloten wordt in het kader van duaal leren is altijd van bepaalde duur zodat deze automatisch eindigt na afloop van de duur van de overeenkomst.

Bepaalde omstandigheden kunnen er echter voor zorgen dat een van de partijen de overeenkomst niet langer wil verderzetten en dan kan er worden besloten om de overeenkomst vroegtijdig stop te zetten.

Tijdens de eerste 30 dagen (Ziekte tijdens de eerste 30 dagen, verlengen de termijn van 30 dagen) van de overeenkomst, kan er zonder reden worden beëindigd door de onderneming of leerling. Er dient een opzeg te worden gepresteerd van 7 dagen (Afwezigheden tijdens de opzeg hebben geen schorsende werking). Mits een wederzijds akkoord ondertekend door de drie partijen kan er ook zonder opzeg een einde gemaakt worden aan de samenwerking.

Na een periode van 30 dagen, kan er op de volgende wijzen een einde gemaakt worden aan het duaal leren:

• Mits een wederzijds akkoord ondertekend door de drie partijen;

• Beëindiging door de leerling of de onderneming. Er wordt dan een verzoeningsprocedure opgestart maar als dit negatief zou blijken, dan kan de beëindiging daags nadien ingaan.